2 december 2022

Wat zijn fossiele brandstoffen? Alles over kolen, olie en gas

Fossiele brandstoffen raken op en zijn vervuilend. Hoe zit dat? En welke schone(re) alternatieven zijn er? In dit artikel vertellen we je er alles over.

Wat is brandstof?

Brandstof wordt door verbranding omgezet in energie. Energie die we als mensen gebruiken om ons leven aangenamer te maken. We maken daarbij onderscheid tussen grijze en groene brandstof. Grijs is schadelijk voor het milieu, groen niet.

Wat zijn fossiele brandstoffen?

Fossiele brandstoffen zijn versteende resten van dieren en planten die miljoenen jaren geleden leefden. Hieruit zijn aardolie, aardgas en steenkolen ontstaan. Door ze te verbranden, wordt energie opgewekt. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe dat werkt.

Nadelen van fossiele brandstoffen

Fossiele energiebronnen zijn niet groen, maar grijs. Ze zijn eindig: op een gegeven moment zijn ze op. Naar verwachting over ongeveer 60 jaar al. Ook komt er veel koolstofdioxide (CO2) vrij bij verbranding. Dit broeikasgas houdt warmte op de aarde vast en draagt daardoor bij aan klimaatverandering

Klimaatverandering zorgt weer voor het stijgen van de zeespiegel, extremer weer, uitstervende dieren en planten, overstromingen en een tekort aan drinkwater. Kortom: een compleet andere (en deels onleefbare) planeet voor toekomstige generaties. Allemaal door onze fossiele energieverslaving.

Soorten fossiele brandstoffen

We maken onderscheid tussen drie soorten fossiele brandstoffen.

1. Aardgas

Aardgas is een fossiele brandstof die voornamelijk uit methaan bestaat. Het wordt in Nederland vooral gebruikt om op te koken en om te verwarmen. 

Met boorinstallaties wordt aardgas uit gasvelden onder de grond en zee gehaald. In Nederland gebeurt dat bijvoorbeeld in de Noordzee en in Groningen. Daarbij ontstaan helaas ook nog eens aardbevingen waardoor woningen verzakken. Des te belangrijker dat de energietransitie in een versnelling komt!

De CO₂-uitstoot van aardgas is ongeveer 1,8 kilogram per m³. Een gemiddeld Nederlands huishouden verbruikt 1.190 m³ gas per jaar en stoot daarmee 2,1 ton CO₂ uit. 

2. Steenkool

Steenkool is een fossiele brandstof die in Nederland vooral wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken. Steenkool wordt uit mijnen gehaald en naar energiecentrales vervoerd. Daar wordt het vermalen tot een fijne koolstof en verbrand. De energie die daarbij vrijkomt wordt omgezet in elektriciteit.

Bij de verbranding van één kilogram steenkool komt 3,66 CO₂ vrij en wordt 2 tot 3,7 kWh stroom opgewekt. Een gemiddeld Nederlands gezin verbruikt 2.760 kWh stroom. Als dat allemaal met steenkolen opgewekt wordt, komt er dus tussen de 2,7 en 5 ton CO2 in de lucht.

3. Aardolie

Aardolie is een fossiele brandstof waar voornamelijk producten als benzine en diesel van gemaakt wordt. Het wordt gewonnen uit olievelden en vervoerd naar raffinaderijen, waar het wordt verwerkt tot bruikbare producten. Ook in Nederland wordt het gewonnen, vooral in Schoonebeek-veld in Drenthe.

De CO₂-uitstoot van benzine is omgerekend zo’n 0,12 kilogram per gereden kilometer. Als je bedenkt dat de gemiddelde Nederlandse auto 20.000 kilometer per jaar aflegt, stoot deze dus 2,4 ton CO₂ aan benzine uit.

Schone(re) alternatieven

Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt veel CO₂ in de lucht. Om verdere opwarming van de aarde te voorkomen, moeten we daar zo snel mogelijk mee stoppen. Daarvoor hoeven we niet primitiever te leven, maar is wel een omschakeling nodig naar groene alternatieven. 

1. Groene energie

Groene energiebronnen zijn onuitputbaar. We kunnen de energie van de wind, de zon, organische materialen en water omzetten in elektriciteit. Windenergie wordt opgewekt met windmolens, zonne-energie met zonnepanelen, bio-energie door het verbranden van organische materialen en waterkrachtenergie met waterkrachtcentrales. 

Bij het opwekken van groene energie komt geen CO2 vrij. Het is daarom de schoonste energiebron ter wereld.

2. Kernenergie

Kernenergie is geen groene energie, maar wel schoner dan fossiele brandstoffen. Het wordt opgewekt in een kerncentrale, met behulp van de stof uranium. 

Uranium wordt net als steenkool uit de grond gehaald. Er is dus geen oneindige voorraad van. De CO2-uitstoot is zo’n 0,07 kilogram per opgewekte kWh stroom. Daarmee is het zo’n 20 tot 30 keer schoner dan steenkool, maar alsnog vervuilend.

3. Schoon fossiel

Schoon fossiel is een techniek om de CO2 (die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen) af te vangen en op te slaan onder land en zee. Bijvoorbeeld in lege aardgasvelden. Eigenlijk een soort vuilstortplaats voor CO2 dus. 

De opslagplaatsen zijn natuurlijk niet oneindig beschikbaar. En er komt ook CO2 vrij bij de winning, transport en verwerking van fossiele brandstoffen. Daarom wordt deze techniek vooral gezien als een tussenoplossing in de energietransitie.

Hoeveel fossiele brandstoffen verbruikt Nederland?

Nederland verbruikt nog altijd overwegend fossiele brandstoffen. In 2020 haalden we voor 87% energie uit aardgas, aardolie en steenkool. Dat is echt veel te veel, vinden we bij Vandebron! Wij werken er dan ook elke dag aan om de energietransitie te versnellen. Weg met die fossiele brandstoffen!

Lees voor meer informatie en uitleg ons artikel ‘Waar haalt Nederland zijn energie vandaan?’.

Klimaatneutraal in 2050

Samen met de rest van de EU heeft Nederland klimaatdoelen opgesteld. In 2050 moet de hele EU klimaatneutraal zijn. Er worden dan geen broeikasgassen uitgestoten en geen fossiele brandstoffen meer gebruikt.

Het tussenstation is 2030, waarin Nederland 55% minder broeikasgassen uit wil stoten vergeleken met 1990. Maar met het huidige beleid gaat dit niet gehaald worden. Dat is niet oké! Moeten soms eerst de dijken overstromen voordat doordringt dat er iets moet veranderen? Zoals in Limburg vorig jaar gebeurde?

Op naar 100% groene stroom

Bij Vandebron zetten we ons elke dag in voor onze missie: 100% duurzame energie, 100% van de tijd. En dat zo snel mogelijk. Weg met die fossiele brandstoffen dus! Wij richten ons alleen op échte groene energiebronnen: zon, wind en bio-energie. Bij de opwek van deze groene energie komt 0 gram CO₂ vrij. 

Doe je mee? Ondanks de hoge energieprijzen ben je altijd welkom om te kiezen voor écht groene energie van Vandebron.

Geschreven door Stefan van de Wetering

Stefan is freelance tekstschrijver. Hij woont in een gasloos huis, heeft twaalf zonnepanelen en spaart voor een elektrische auto.

Deel dit artikel
Tags
Kennisbank