Warmtepomp en zonnepanelen: hoe combineer je ze het slimst?

Stroomverbruik van een warmtepomp

Een warmtepomp gebruikt stroom om warmte uit de buitenlucht te halen. Daarmee verwarm je je huis zonder gas. Of in het geval van een hybride warmtepomp: met veel minder gas. De stroom die de warmtepomp nodig heeft, gaat naar twee dingen:

• Het verwarmen van een voorraadvat voor warm kraan- en douchewater

• Het verwarmen van water voor je verwarming (vloerverwarming of radiatoren)

Zeker in de winter draait je warmtepomp flink om je huis op temperatuur te houden. En dat vraagt om veel stroom. Warm water heb je het hele jaar door nodig.

Stroomopwekking van je zonnepanelen

Zonnepanelen wekken stroom op als de zon schijnt. In de ideale opstelling is dat vooral tussen 11:00 en 17:00 uur. In de zomer wekken ze veel op, in de winter een stuk minder.

Tegenwoordig levert het steeds meer op om je opgewekte stroom zoveel mogelijk zelf te verbruiken. Dat komt door vaste terugleveringskosten en het stoppen van de salderingsregeling vanaf 2027. Alles wat je niet zelf gebruikt, levert je (zeker vanaf 2027) minder op. 

Er zijn verschillende manieren om je stroomverbruik te sturen of plannen. Slim omgaan met het verbruik van je warmtepomp is er daar eentje van.

Wat de combinatie lastig maakt

Warmtepompen en zonnepanelen lijken op papier een perfecte match. Maar ze werken voor een groot deel op tegengestelde momenten. 

• In de winter heb je veel stroom nodig om te verwarmen, maar wekken je zonnepanelen weinig op. 

• In de zomer wekken je zonnepanelen veel stroom op, maar gebruik je maar weinig verwarming.

Zonnepanelen wekken in de zomer veel meer stroom op dan in de winter

Een thuisbatterij kan dat verschil iets opvangen, maar de meeste batterijen zijn daarvoor nog niet groot genoeg. Om echt je winterverbruik op te slaan, zou je een extreem dure batterij met veel capaciteit nodig hebben. 

Verwarming plannen kan eigenlijk niet

Je zou denken: laat de warmtepomp alleen verwarmen als de zon schijnt. Goed bedacht, maar zo simpel is het niet. Je huis moet namelijk op temperatuur blijven, ook als het buiten koud is. De warmtepomp slaat vanzelf aan als het nodig is. En dat is meestal op de momenten dat je zonnepanelen juist niet opwekken. 

Extra verwarmen wanneer je zonnepanelen terugleveren is ook niet slim. Dan wordt het bloedheet in huis, wat ook niet prettig is.

Voorraadvat verwarmen kun je wél plannen

Er is één functie van je warmtepomp die je wél goed kunt plannen: het verwarmen van het voorraadvat voor warm water.

Dat voorraadvat houdt water op temperatuur voor je douche en keukenkraan. Zakt die temperatuur onder een bepaald niveau (bijvoorbeeld 50 °C), dan schakelt de warmtepomp in. Door een tijdschema in te stellen, kun je ervoor zorgen dat dit alleen gebeurt tussen bijvoorbeeld 12:00 en 17:00 uur, op de momenten dat je zonnepanelen veel opwekken.

Zo gebruikt je warmtepomp meer stroom van je zonnepanelen en minder van het net.

Legionella-run tijdens zonne-uren

Eén keer per week voert je warmtepomp een zogenaamde legionella run uit. Tijdens deze cyclus wordt het voorraadvat extra heet verwarmd. Dit is nodig om bacteriën zoals legionella te doden en je water veilig te houden. 

Deze run kost veel stroom, omdat het water tot een veel hogere temperatuur wordt opgewarmd dan normaal. Daarom is het slim om ook dit moment te plannen tijdens zonne-uren.

Extra verwarmen tijdens piekmomenten

Sommige warmtepompen kunnen nóg slimmer omgaan met je zonnestroom. Op het moment dat je zonnepanelen terugleveren, schiet de warmtepomp aan om het voorraadvat extra te verwarmen. Zo blijft het water langer warm, en hoeft de pomp op andere momenten minder of niet te verwarmen.

Dit kan alleen als je warmtepomp dat ondersteunt. Warmtepompen met een ‘SG Ready’-functie kunnen deze koppeling maken en slim reageren op overschotten aan zonnestroom. Niet alle modellen kunnen dit standaard, maar bij sommige merken kun je dit laten instellen of uitbreiden.

Bij andere modellen kun je een via een knop in de app extra verwarmen.

Conclusie

Een warmtepomp en zonnepanelen zijn een slimme combinatie, maar je haalt er pas echt het maximale uit als je de instellingen goed op elkaar afstemt. Vooral het verwarmen van je voorraadvat kun je slim plannen op zonne-uren.

En voor alle stroom die je dan nog van het net nodig hebt? Die wil je natuurlijk zo groen mogelijk hebben. Bij Vandebron krijg je altijd 100% groene stroom van Nederlandse bodem. Doe je mee?