Windenergie opwekken

Windenergie is groene stroom die wordt opgewekt met windturbines. Het is een duurzame energiebron omdat er geen fossiele brandstoffen nodig zijn en de stroomopwekking geen CO2-uitstoot veroorzaakt. Grote windparken zijn waarschijnlijk wel bekend, maar er zijn ook mogelijkheden voor particulieren.

Lees ook: De voordelen, nadelen en misvattingen van windenergie

Kleine windmolen

Moderne windmolens, die je langs de snelweg ziet staan, hebben een ashoogte van 100 tot 166 meter en wieken van 41 tot 110 meter lang (bron). Thuis kun je een kleiner model installeren van 2 tot 15 meter hoog.

Foto: Milieucentraal

Thuis een windmolen installeren

Als je thuis een kleine windturbine wilt installeren, heb je verschillende zaken nodig. 

1. Kleine windmolen

Allereerst heb je natuurlijk een kleine windmolen nodig. Er zijn verschillende soorten op de markt. Zo zijn er horizontale windmolens en verticale windmolens.

1. Traditionele windturbine (horizontaal): De bekende propeller-wieken. Haalt de meeste energie uit de wind wanneer deze er recht op blaast. Dit type windmolen werkt het best wanneer de windrichting steeds ongeveer hetzelfde is. Vooral geschikt voor huizen met constante wind en weinig obstakels, waar de wind vrij spel heeft.

2. Darrieus windturbine (verticaal): Twee of drie verticaal gebogen wieken. Dit type kan ook wind van alle richtingen vangen, maar is efficiënter bij hoge snelheden. 

3. Savonius windturbine (verticaal): Twee of meer halve cilinders die naast elkaar zijn geplaatst. Deze windturbine kan de wind van alle richtingen opvangen en werkt het best bij lage windsnelheden. Doet het daarom goed in bebouwde omgevingen. 

Foto: Milieucentraal

2. Windrijke omgeving

Voor het plaatsen van een kleine windmolen is het belangrijk dat je in een omgeving met veel wind woont. Om een milieuvriendelijke investering te maken, moet de windsterkte gemiddeld 5,5 m/s zijn. Dit komt vooral in de kuststreek voor.

Het liefst wil je geen obstakels in de buurt die de windstroom kunnen blokkeren. In de stad wordt dat bijvoorbeeld lastig. Een vrijstaande woning op het platteland of aan de kust, waar de wind vrij spel heeft, is daarom het meest geschikt.

Foto: KNMI.nl

3. Aansluiting

Voordat je een kleine windmolen installeert, is eerst wat voorwerk nodig. Een bouwkundige keuring om te bepalen of je dakconstructie sterk genoeg is en er moet een aansluiting op het elektriciteitsnet gerealiseerd worden. Mogelijk moet je ook je meterkast verzwaren.

4. Vergunning

Tot slot is het belangrijk om te kijken of je een vergunning nodig hebt om een kleine windturbine op je dak te plaatsen. De regels en vergunningen verschillen per gemeente. Houd er ook rekening mee dat de vergunningprocedure best wat tijd en moeite kan kosten.

Hoeveel wekt een kleine windmolen op?

Dat is lastig te zeggen. Het rendement dat ‘op de verpakking’ staat, komt namelijk lang niet altijd overeen met het werkelijke rendement. Dat heeft vooral te maken met het verschil tussen de ideale omstandigheden waarin het apparaat getest is en de werkelijke situatie op Nederlandse daken.

Zo beloofde Airtub dat hun windmolen 1000 kWh per jaar zou opleveren. In een interview met RTL zegt een gebruiker dat hij in werkelijkheid maar 100 kWh oplevert. Op Tweakers opende een gebruiker een topic over zijn ervaringen met een windmolen die 800 kWh per jaar moest renderen en in werkelijkheid slechts 25 kWh in drie maanden opleverde. 

Verdien je de investering terug?

Laten we de informatie uit het interview met RTL als rekenvoorbeeld nemen. Met een aanschafprijs van € 4000 en een werkelijke jaarlijkse opbrengst van 100 kWh, duurt het 100 jaar voordat je de investering terugverdient hebt. Daarbij rekenen we met € 0,40 per kWh. Met een lager stroomtarief duurt het nog langer.

De onderhoudskosten zijn dan nog niet meegenomen. En het feit dat een kleine windmolen een gemiddelde levensduur van 20 jaar heeft, maakt het er niet beter op.

Volgens Gerard van Bussel van de TU Delft is de huidige generatie kleine windmolens ook geen aantrekkelijke investering. “Als je de levelized cost of energy uitrekent, kom je vrijwel altijd uit boven de 50 eurocent per kWh”. Kortom: je betaalt meer voor je eigen windenergie dan wanneer je het afneemt bij een energiemaatschappij.

Iets aantrekkelijker door terugleverkosten

Steeds meer energieleveranciers vragen een vergoeding voor de teruglevering van energie. Bij Vandebron betaal je bijvoorbeeld vaste terugleveringskosten. Terugleveren aan het net kost nu eenmaal geld en we vinden het wel zo eerlijk om de kosten bij de juiste mensen te verhalen. Voor de meeste mensen gaat het om een paar tientjes per maand.

Windenergie kun je ook opwekken op momenten dat de zon niet schijnt. In de winter waait het bijvoorbeeld gemiddeld harder en verbruik je meer stroom in huis. Dat maakt de combinatie tussen zonnepanelen en een kleine windmolen steeds interessanter.

Geen voordeel bij dynamisch energiecontract

Voor mensen met een dynamisch energiecontract levert een kleine windmolen geen extra voordeel op. Op windrijke momenten wekken windmolenparken veel groene stroom op, waardoor de dynamische energieprijzen dalen. Dat zijn dezelfde momenten als waarop kleine windmolens veel opwekken.

Zijn er subsidies voor kleine windmolens?

Op dit moment zijn er alleen landelijke subsidies voor de zakelijke aanschaf van kleine windmolens. In slechts enkele gemeenten is er wel particuliere subsidie beschikbaar. Check bij je gemeente of dit het geval is.

Maakt een kleine windmolen veel geluid?

Een kleine windmolen produceert best wat geluid. In een test bij IKEA in Zwolle mat het Noordelijk Akoestisch Adviesburo 80 dB tijdens het gebruik van een traditionele kleine windmolen. Dat is vergelijkbaar met het geluid van een haardroger of het doorspoelen van de wc. 

Omdat er ‘s nachts maximaal 40 dB geluid geproduceerd mag worden, zou dit type windmolen op een afstand van 40 meter tot andere huizen moeten staan.

Zonnepanelen of kleine windmolen?

Op dit moment zijn zonnepanelen nog altijd de duurzaamste én financieel aantrekkelijkste keuze. Dit zijn de voordelen van zonnepanelen ten opzichte van een kleine windmolen voor particulieren.

• Kosten: Zonnepanelen zijn goedkoper in aanschaf, de installatiekosten lager en ze hebben minder onderhoud nodig. Bovendien is de terugverdientijd vele malen korter.

• Betrouwbaarheid: Zonnepanelen hebben minder bewegende delen dan een kleine windmolen. Hierdoor is de kans op storingen en onderhoudsproblemen kleiner.

• Geluid: Zonnepanelen zijn stil en veroorzaken geen geluidsoverlast. Een kleine windmolen kan daarentegen wel voor geluidsoverlast zorgen, vooral bij harde wind.

• Horizonvervuiling: Een bekend argument tegen een windmolenpark is dat ze zo zichtbaar zijn. Zonnepanelen zie je natuurlijk ook liggen op daken, maar niet in de lucht.

• Opbrengst: Voor particulieren zijn zonnepanelen over het algemeen efficiënter in het opwekken van energie dan een kleine windmolen. De windsnelheid is in de meeste gebieden niet sterk en constant genoeg is om voldoende te renderen.

Conclusie

Waar elektrische auto’s en zonnepanelen lange tijd alleen voor opportunisten leken, zien we ze inmiddels overal. Kleine windmolens voor thuis zitten nog in de pioniersfase en hebben nog flink wat ontwikkeling nodig om interessant te worden voor het grote publiek.

De komende jaren zijn zonnepanelen daarom nog altijd de beste keuze. Wanneer de salderingsregeling in 2027 stopt, verwachten we dat de ontwikkeling van particuliere windmolens 'de wind in de rug' krijgt en ze steeds rendabeler worden. Wanneer de terugverdientijd omlaag gaat, zullen we ze steeds meer zien.

Windmolens blijven tenslotte dé oplossing om groene stroom op te wekken wanneer de zon niet schijnt. Maar of kleine windmolens dan de oplossing zijn? Grote windturbines zijn natuurlijk veel efficiënter. Het is daarom, zeker nu, slimmer om te investeren in een windpark of je aan te sluiten bij een energieleverancier die in windenergie investeert.