Een veelgehoord argument tegen windenergie is dat het niet constant is. Als je windenergie koopt en het waait niet, waar komt je stroom dan vandaan? Je krijgt dan toch gewoon vervuilende kolenstroom uit je stopcontact? Die vragen worden ons bij Vandebron vaak gesteld. Logisch - het is soms ook wat onduidelijk. Voor veel mensen is dit een reden om niet te kiezen voor windenergie, of zelfs te denken dat het niet uitmaakt of je groene of grijze stroom afneemt. En dat is zonde, want het maakt hartstikke veel uit. Bovendien willen we bij Vandebron graag zorgen voor méér transparantie op de energiemarkt. Hoogste tijd dus om hierin te duiken!

Om deze vraag te beantwoorden, gaan we eerst dieper in op de volgende twee punten:

1. Wat krijg je als je voor groene stroom kiest?

2. Hoe werkt het energienet precies?

Groene stroom

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: er loopt géén directe lijn tussen jouw huis en een windmolen ergens honderd kilometer verderop. De energie uit je stopcontact komt altijd van het landelijke energienet. Het energienet moet je zien als een grote ton, vol met energie. De ton wordt gevuld door alle energiebronnen in Nederland, zoals windmolens, zonneparken en kolencentrales. Dit betekent dat de energie in de ton dus een mix van grijze en groene energie is, die jij vervolgens thuis verbruikt. Het verschil merk je niet - je apparaten en opladers zijn kleurenblind.

Maar waar betaal je dan voor als je windenergie koopt?

Nou, ondanks dat je geen controle hebt over wat er uit je stopcontact komt, heb je wel controle over wie er voor jou energie in de ton stopt. Zo kun je bij Vandebron een specifieke energiebron kiezen die jouw jaarlijkse energieverbruik produceert en levert aan het energienet. Zo heb je met jouw energiekeuze invloed op de energiemix, want je zorgt ervoor dat er meer groene stroom op het net wordt gezet. En hoe meer mensen kiezen voor groene energie, hoe groener de mix uit je stopcontact zal zijn. Alle kleine beetjes helpen!

Wat maakt Vandebron dan anders dan andere energiemaatschappijen?

In het traditionele verdienmodel verdienen energieleveranciers meer naarmate hun klanten meer energie verbruiken. In feite staat in dat model de eigen energie-opwek van klanten haaks op het belang van het bedrijf. Vandebron wil juist stimuleren dat steeds meer mensen zelf energie gaan opwekken en zelfvoorzienend(er) worden. Daarom hebben we gekozen voor een ander verdienmodel.

Bij Vandebron betaal je een laag vast tarief per maand, dat je kunt zien als abonnementskosten. Wat je daarnaast betaalt voor je stroomverbruik gaat rechtstreeks naar de producent. Daar verdient Vandebron als bedrijf dus niets aan. In feite verdienen wij juist meer, naarmate je minder verbruikt! Hoe meer huishoudens we kunnen aansluiten op een bron, hoe meer 'stroom-abonnementen’ we kunnen realiseren.

Spanning (maar weinig sensatie)

Het energienet is complex. In tegenstelling tot een reguliere regenton, die je rustig kunt laten leeglopen om hem vervolgens weer bij te vullen, moet de energieton altijd even vol zijn. Raakt de ton te leeg of te vol, dan wordt de landelijke energievoorziening onstabiel en kunnen er zelfs blackouts ontstaan. Geen ideaal scenario!

Er moet dus altijd evenveel energie in de ton zitten als eruit gaat. Met andere woorden: vraag en aanbod moeten gelijk zijn. Dat is niet eenvoudig, want het energieverbruik én de energieproductie zijn niet constant. Met alleen kolen- of gascentrales, is het (relatief) makkelijk om het niveau gelijk te houden: ze zijn eenvoudig aan, uit, harder of zachter te zetten. Met duurzame energiebronnen is dat minder makkelijk, omdat ze afhankelijk zijn van de natuur.

Waait het hard, dan bestaat de mix in de energieton voor een groot deel uit windenergie. Waait het niet, dan bestaat de mix meer uit grijze stroom. De energiemix uit je stopcontact verandert daardoor constant, zonder dat je blender er anders van gaat draaien.

Wie zorgt er dan voor dat dat goed gaat?

In eerste instantie zijn wij als energieleverancier verantwoordelijk. Wij zorgen ervoor dat er evenveel energie op het energienet gezet wordt als onze klanten verbruiken. Een belangrijk punt hierbij is dat de windmolen die je kiest niet elke dag precies hoeft te produceren wat jij verbruikt. Gelukkig maar, want dat zou onmogelijk zijn met windenergie. Daarom kijken we in plaats van naar je dagverbruik, naar je jaarverbruik. Jouw energiebron moet dat verbruik vervolgens in een jaar produceren.

Daarnaast is netbeheerder Tennet ervoor verantwoordelijk dat vraag en aanbod altijd op elkaar zijn afgestemd: zij zorgen ervoor dat de ton altijd op hetzelfde niveau gevuld blijft.

Dus waar komt je energie vandaan als het niet waait?

Als het te zacht (beneden windkracht 2) of te hard (boven windkracht 10) waait, wekt een windmolen inderdaad geen energie op. Wind is echter heel plaatselijk en het komt dan ook bijna nooit voor dat het voor heel Nederland geldt. Er zijn nog veel stappen te maken als het gaat om de opslag van energie - die moet beter en goedkoper, zodat we windstille dagen kunnen opvangen. Ook zullen er naast windenergie altijd andere vormen van stroomopwekking blijven bestaan. We hebben al waterkracht- en zonne-energie, maar er kan natuurlijk veel meer ontwikkeld worden.

Maar om terug te komen op de vraag: als windmolens geen energie kunnen opwekken, komt je energie zoals altijd van het energienet en bestaat uit een mix van groene en grijze energie. Maar hoe meer mensen ervoor kiezen om stroom in te kopen bij duurzame energiebronnen, hoe groter het groene energiedeel in de ton wordt, en hoe kleiner het grijze. En als er meer groene energie in de ton zit, hoeven de kolencentrales minder hard te draaien, waardoor er weer minder CO2 wordt uitgestoten. Jouw keuze heeft dus wel degelijk effect.