Stadsverwarming: 15 antwoorden op veelgestelde vragen

Door heel Nederland zijn wijken aangesloten op stadsverwarming. Vooral in grote steden. In dit artikel beantwoorden we veelgestelde vragen.

1. Wat is stadsverwarming?

Stadsverwarming (ook wel stadswarmte of warmtenet genoemd) is een manier om warm water in huis te gebruiken. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een centrale warmtebron in (de buurt van) je woonwijk. Via een buizennetwerk wordt warm water rondgepompt en getransporteerd naar huizen en gebouwen. Afgekoeld water stroomt weer terug en wordt opnieuw verwarmd. 

2. Hoe wordt het water verwarmd?

Om het water op te warmen wordt restwarmte gebruikt. Bijvoorbeeld warmte die vrijkomt in een fabriek, elektriciteitscentrale, afvalverbranding of datacenter. Deze warmte gaat normaal verloren, maar wordt door het warmtenet gebruikt om water te verwarmen. Als er meer vraag dan aanbod is, wordt de rest verwarmd met elektriciteit en gas.

3. Hoe werkt stadsverwarming in huis?

Een woning met stadswarmte heeft geen cv-ketel of warmtepomp nodig. Het warme water komt via een leiding de woning in, waar je het meteen kunt gebruiken voor warm water en verwarming. In de meterkast is een warmtemeter geïnstalleerd die bijhoudt hoeveel je verbruikt. Verder werkt het hetzelfde als bij een huis zonder stadswarmte. Met de thermostaat regel je de verwarming zoals je gewend bent.

4. Heb ik stadsverwarming?

Heb je geen elektrische warmtepomp, cv-ketel, boiler of een geiser in huis? En is er geen algemene ruimte in je complex waar één ketel voor alle woningen staat? Dan heb je zeer waarschijnlijk stadsverwarming. Om het zeker te weten kun je het beste de gemeente of je verhuurder contacteren.

5. Hoe duurzaam is een warmtenet?

Stadswarmte gebruikt warmte die anders wordt afgevoerd en verloren gaat. En er zijn geen losse cv-ketels per woning nodig. Lekker duurzaam! Maar de restwarmte alleen is vaak niet altijd voldoende. Er moet dan bijgestookt worden om aan de vraag te voldoen. Daar worden vooral fossiele brandstoffen voor gebruikt. Niet zo duurzaam.

De centrale warmtebron biedt wel een kans. Als die 100% duurzaam opereert, bijvoorbeeld met warmtepompen en zonnepanelen, kan in één klap een hele wijk van het gas af. In de nieuwe Warmtewet zal hier ook aandacht aan besteed worden.

6. Wat kost stadswarmte?

Stadswarmte wordt aangeleverd door bedrijven. Hier betaal je vaste kosten voor. Deze kosten dekken de transportkosten, servicekosten en de hoeveelheid water die je verbruikt. Daarnaast betaal je voor je verbruik. Waterverbruik en verwarming staat samen als gigajoule (GJ) op je energierekening. Eén GJ staat gelijk aan 32,68 m³ aardgas.

Om consumenten te beschermen, is er een Warmtewet opgesteld door de Autoriteit Consument & Markt waardoor er maximumtarieven gelden voor stadswarmte. Door deze tarieven zul je als consument nooit meer betalen dan dat je anders kwijt zou zijn aan gas. De ACM bepaalt de maximumtarieven aan het eind van ieder jaar.

7. Waarom stijgen de prijzen van stadswarmte?

Door de vreselijke situatie in Oekraïne zijn de energieprijzen in heel Europa omhoog geschoten. Bij sommige warmtebronnen wordt (deels) gas en elektriciteit gebruikt om het water te verwarmen. Logisch dat de prijzen van stadswarmte dan omhoog gaan.

Maar er is nog een andere reden: de prijzen van stadswarmte zijn gekoppeld aan de gasprijs. En schiet daardoor mee omhoog. Oneerlijk, vindt de Consumentbond, die een brief aan het ministerie schreef om de koppeling te ontbinden. In de nieuwe Warmtewet gaat dit gebeuren. Naar waarschijnlijkheid gaat ie helaas pas in 2024 in.

8. Is er in 2024 ook een prijsplafond voor stadswarmte?

Om energie betaalbaar te houden, stelde de overheid in 2023 een prijsplafond in voor gas en elektriciteit in. Voor mensen die aangesloten zijn op stadsverwarming gold het hele jaar door een tarief van € 47,38 per GJ. In 2024 geldt het prijsplafond niet meer.

9. Kan ik overstappen op stadsverwarming?

Dat kan alleen als er een warmtenet in jouw straat is aangelegd. Hiervoor ben je dus afhankelijk van je gemeente. Als het wél mogelijk is, dan moet een warmtewisselaar worden geplaatst die regelt hoeveel water je huis krijgt en welke temperatuur dit water is. 

10. Kan ik overstappen naar een andere aanbieder?

Warmtenetten zijn niet onderling met elkaar verbonden. Je kunt dus niet zomaar overstappen naar een andere warmteleverancier. Daar zul je voor moeten verhuizen. Voor stroom is dit wel mogelijk en kun je een energiecontract afsluiten bij een energieleverancier naar keuze.

11. Doe ik verplicht mee met het warmtenet?

Als er al stadsverwarming aanwezig en geïnstalleerd is in de buurt waar je een huis koopt of huurt, ben je in eerste instantie verplicht om mee te doen. Wanneer er een nieuw warmtenet wordt aangelegd in je wijk mag je zelf kiezen.

12. Mag ik stadsverwarming vervangen door een warmtepomp?

Dit is de uitzondering op de regel. Als je zelf een duurzaam alternatief vindt voor de levering van stadswarmte mag je je aansluiting opzeggen. Bijvoorbeeld door een warmtepomp of elektrische verwarming te installeren. Hou er wel rekening mee dat afsluiting kosten met zich meebrengt. Reken minimaal op 400 euro.

13. Hebben woningen met stadsverwarming een gasaansluiting?

Soms wel. Gas wordt in huis gebruikt om te verwarmen en te koken. In oudere woningen wordt soms nog gekookt op gas. Al kiezen veel woningen ervoor om van het gas af te gaan en elektrisch te koken. Door het afsluiten van je gasaansluiting bespaar je € 260 per jaar.

14. Hoeveel huizen in Nederland zijn aangesloten?

Het aantal woningen dat aangesloten is op stadsverwarming groeit ieder jaar. Momenteel gaat het om ongeveer een 500.000 woningen. Dat is iets meer dan 6% van het totale woningaanbod.

Vooral in grote steden met veel woningen per m² is het een goede oplossing. Zoals Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Eindhoven. Het warme water kan dan snel verplaatst worden, zonder dat er al te veel warmte verloren gaat. Op de website van je gemeente lees je of er in jouw wijk ook een warmtenetwerk ligt of dat die er binnenkort komt.

15. Ik heb stadsverwarming. Zijn zonnepanelen dan interessant?

Jazeker! Door stadsverwarming heb je in principe geen gas meer nodig in huis. Maar nog wel stroom. Met zonnepanelen wek je zelf groene stroom op om in huis te gebruiken. Ze zijn dus juist een goede aanvulling op stadswarmte.

Als je woning aangesloten is op stadsverwarming, moet je hier gebruik van maken. Je stroomleverancier kun je wel zelf kiezen. Bij Vandebron gaan we voor 100% groene stroom in Nederland. Doe je mee?

Tags