Curtailment: slimmer omgaan met goeie energie

Benieuwd wat het is en hoe Vandebron curtailment inzet om het energienet te balanceren? Lees dan snel verder!

Steeds meer energie in ons land wordt op een duurzame manier opgewekt door bijvoorbeeld wind en zon. Daar krijgen wij natuurlijk goeie energie van! Maar niet in alle gevallen is het altijd hoe meer, hoe beter. Eerder schreven we al een blog over een te veel aan zonne-energie. Op dit moment kunnen we groene energie namelijk nog niet grootschalig opslaan. Ontstaat er een overproductie van groene energie, dan kan dat zorgen voor een onbalans op het energienet. Gelukkig is er een oplossing waar Vandebron zich al mee bezighoudt: curtailment. In dit blog leggen we je alles uit wat je hierover moet weten.

Curtailment, wat is het?

Om het energienet in balans te houden, moeten de vraag en het aanbod van energie op elkaar worden afgestemd. De vraag wordt onder andere bepaald door bijvoorbeeld huishoudens die op bepaalde momenten van de dag veel energie verbruiken. Het aanbod wordt bepaald door bijvoorbeeld de hoeveelheid wind die er staat en het aantal uren zon. Op dagen dat het heel hard waait of dat de zon veel schijnt (of een combinatie van beiden), levert dit pieken op in de energieopwek. Ontstaan die pieken op momenten dat er minder vraag dan aanbod is, dan kan het net uit balans raken. Om dat te voorkomen, kan curtailment worden ingezet.

Curtailment betekent letterlijk inperken. Binnen de energiewereld houdt dat in dat de capaciteit van bijvoorbeeld windmolens of zonneparken tijdelijk kan worden teruggeschroefd. Op deze manier kunnen wind- en zonneparken bijdragen aan het in balans houden van het energienet, juist op momenten dat er meer aanbod dan vraag is.

Waarom houdt Vandebron zich bezig met curtailment?

Bij alles wat we doen staat onze missie centraal: zo snel mogelijk naar 100% duurzame energie in Nederland. De energietransitie kan wat ons betreft niet snel genoeg gaan, maar het steeds groter wordende aanbod van groene energie brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Bij Vandebron willen we graag met onze kennis en ervaringen bijdragen aan het in balans brengen van het energienet. Curtailment is daar een mooie en innovatieve oplossing voor. 

Elke dag doen we een productievoorspelling van alle producenten op ons platform voor de volgende dag. Deze dienen we in bij netbeheerder TenneT (Day-Ahead Forecast). Ondanks dat de voorspelling wordt gedaan op basis van de meest actuele weersvoorspelling, kan het een paar keer per jaar voorkomen dat de wind harder waait dan gedacht. Op die momenten wordt er dus ook meer stroom opgewekt dan voorspelt. Om te zorgen dat dit geen onbalans op het energienet oplevert, kunnen we bepaalde windturbines tijdelijk uitzetten of zorgen we ervoor dat ze iets minder hard gaan draaien. Zo houden we niet alleen het net beter in balans, maar heeft het net ook minder te maken met grote energiepieken. Daardoor kunnen er meer windmolens en zonneparken bij worden gebouwd, zonder té veel groene energie op te wekken op dagen dat het heel hard waait of de zon veel schijnt. 

Een voorbeeld uit de praktijk

Op dit moment richten we ons bij Vandebron vooral op curtailment met windturbines. In een verder stadium zullen hier naar verwachting ook zonneparken bijkomen. Om de capaciteit van de windturbines terug te schroeven, hebben we een geautomatiseerd model gebouwd dat de beslissing neemt om op de goede momenten de turbines uit te zetten. De producent hoeft daar zelf dus niets voor te doen. 

In de grafiek hierboven zie je een curtailment-actie. De groene lijn geeft aan hoeveel een windturbine kan produceren, de gele lijn geeft aan hoeveel er daadwerkelijk geproduceerd is. Rond 16:30 was er een flinke onweersbui met veel wind die we een dag eerder niet in onze voorspelling hadden meegenomen. Om te zorgen dat het energienet toch in balans bleef, is er een curtailment-actie gestart. Na de hevige bui is de windturbine weer op volledige kracht gezet en werd de energie weer volgens verwachting opgewekt.

Kan ik met mijn zonnepanelen ook aan curtailment doen?

Steeds meer huishoudens kiezen voor zonnepanelen op hun dak. Goed nieuws, want dit draagt allemaal bij aan de energietransitie en onze missie! Maar de toename in het aantal panelen zorgt ook voor een toename in de energieopwek en dus meer pieken op extreem zonnige dagen. Het is dus een logische vraag of je ook aan curtailment kunt doen met panelen op je eigen dak. Hoewel dit technisch mogelijk is, is het veel interessanter om je verbruik af te stemmen op je opwek in plaats van het strategisch uitzetten van je eigen zonnepanelen. Laat bijvoorbeeld de wasmachine, droger of vaatwasser draaien op momenten dat er veel zonne-energie wordt opgewekt. Op deze manier wordt de opgewekte stroom direct verbruikt en zullen de pieken op het energienet ook kleiner worden. 

Hoe zit het met energieopslag?

Curtailment is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de energietransitie. Hoe beter we het net kunnen balanceren op extreme dagen, hoe meer windmolens en zonneparken bijgebouwd kunnen worden voor de dagen waarop we ze hard nodig hebben. Het zou natuurlijk mooi zijn als we straks grootschalig groene energie kunnen opslaan, zodat ook op de winderige en zonnige dagen we maximaal kunnen profiteren van de energieopwek. Hier wordt hard aan gewerkt, maar dit is op het moment van schrijven nog niet iets waar door marktpartijen grootschalig gebruik van wordt gemaakt. Bij Vandebron blijven we de ontwikkelingen voor batterijen volgen - en sturen er zelfs al een aan - maar voorlopig zullen we onze bijdrage vooral leveren door de mogelijkheden voor curtailment voor de producenten op ons platform verder door te ontwikkelen.

Tags