7 november 2024
15 interessante weetjes over windmolens in Nederland
Rij een stukje over de snelweg en de kans is groot dat je windmolens tegenkomt. De draaiende wieken van deze gigantische machines wekken veel groene stroom voor ons op. In dit artikel beantwoorden we veelgestelde vragen.
1. Hoeveel windmolens staan er in Nederland?
De laatste telling is van eind 2023. Op dat moment waren er 2621 windmolens in gebruik in Nederland. Met 723 staan ruim de meeste daarvan in Flevoland.
2. Hoeveel stroom wekken ze op?
Een nieuwe moderne windmolen kan tot 16 miljoen kWh stroom per jaar opwekken. In 2023 wekten Nederlandse windmolens samen maar liefst 15.737 miljoen kWh stroom op. In dat jaar kwam 5,31% van de energie in Nederland uit windenergie. Groene stroom was 17% van het totale energieverbruik in Nederland.
3. Waarom is Nederland zo gek op windmolens?
Windmolens passen goed bij Nederland. In de eerste plaats omdat ons land aan zee ligt. Ongeveer een kwart van alle Nederlandse windmolens staan in zee. Mensen hebben er geen last van en de wind waait er hard en constant. Een andere reden is dat een windmolen relatief weinig plek nodig heeft. Eén windmolen wekt evenveel op als 30.000 zonnepanelen. Dat zijn zo’n zeven voetbalvelden vol met zonnepanelen. Ideaal voor ons dichtbebouwde land.
4. Zijn windmolens beter dan zonnepanelen?
Windmolens en zonnepanelen zijn juist een goede combinatie. Wanneer het hard waait, schijnt de zon meestal niet. En andersom. Door verschillende groene stroomopwekkers te combineren, kunnen we het net beter balanceren.
5. Hoe duurzaam zijn windmolens?
Bij het bouwen van windturbines komt CO2 vrij. Maar als ze eenmaal staan, wekken ze 100% duurzame energie op. Over de gehele levensduur stoot een windmolen slechts 8 tot 34 gram CO2 per kWh stroom uit. Vergelijk dat maar eens met de uitstoot van grijze energieopwekkers: 490 gram CO2 per kWh stroom voor gascentrales en 900 gram CO2 voor kolencentrales.
6. Hoeveel overlast geeft een windmolen?
Als de wieken draaien maken ze geluid. Dat komt door de wind die verplaatst wordt. Om overlast te voorkomen, is besloten dat er maximaal 47 decibel geluid gemeten mag worden bij woningen. Dit is ongeveer hetzelfde als het geluid van lichte regenval tot het achtergrondgeluid van een verder stil kantoor.
Omdat een windmolen zo groot is, kan hij op sommige momenten ook een flinke slagschaduw achterlaten. Er is bepaald dat een woning maximaal 17 dagen per jaar, slagschaduw op het raam van een woning mag veroorzaken voor maximaal 20 minuten per dag. Om deze redenen mogen ze niet te dicht bij woonwijken geplaatst worden.
7. Waar mogen windmolens geplaatst worden?
Windmolens mogen lang niet overal zomaar neergezet worden. Om overlast te voorkomen, mogen ze niet te dicht bij woningen geplaatst worden. En vanwege veiligheidsredenen ook niet te dicht bij hoogspanningsmasten, laagvliegroutes en infrastructuur zoals wegen en spoorwegen. Ook mogen ze natuurgebieden niet verstoren.
8. Hoe groot is een windmolen?
Moderne windmolens, die je langs de snelweg ziet staan, zijn 100 tot 160 meter hoog. Door de jaren heen worden ze steeds groter. Want: hoe hoger, hoe groter de wieken en grotere wieken leveren meer energie op. Wieken van 60 meter leveren bijvoorbeeld vier meer groene stroom op dan wieken van 30 meter. En voor grotere wieken is natuurlijk ook een hogere ashoogte nodig.
De nieuwe generatie windmolens wordt trouwens nog veel groter. In China is een windmolen van ruim 300 meter aangekondigd. Dat is ongeveer zo groot als de Eiffeltoren.
9. Uit welke onderdelen bestaan windmolens?
Een windmolen werkt ongeveer hetzelfde als een dynamo op een fiets. Alleen wordt de dynamo van een windmolen niet aangedreven door een wiel, maar door de rotorbladen (de wieken). Dit gebeurt in het bovenste gedeelte van de molen, de gondel. De gondel is draaibaar, waardoor een windmolen altijd met de neus in de wind kan staan. De energie die door de dynamo in de gondel wordt opgewekt, wordt vervolgens via de toren naar het stroomnet vervoerd.
Hieronder zie je een overzicht van de verschillende onderdelen van een windmolen en wat hun functie is.
10. Van wie zijn de windmolens in Nederland?
De windmolens die je langs de snelweg en in zee ziet, worden geëxploiteerd door verschillende organisaties. Een groot deel door energiebedrijven, zoals Vandebron. Maar ook door energiecoöperaties, zoals Windunie en De Windvogel, waarin burgers gezamenlijk investeren in windenergie. Een klein deel van de windmolens is in het bezit van de overheid.
11. Wat kost een windmolen om te bouwen?
Een nieuwe moderne windmolen van 5MW kost gemiddeld € 6 miljoen om te bouwen. Ongeveer 5% daarvan gaat naar vergunningskosten. De exacte prijzen kunnen per locatie verschillen.
12. Hoe lang gaat een windmolen mee?
Moderne windmolens gaan technisch zo’n 30 jaar mee. Dat heeft vooral met slijtage te maken. Windmolens staan heel de dag bloot aan de wind, wat leidt tot vermoeidheid van de materialen. De wieken kunnen bijvoorbeeld na verloop van tijd microscheurtjes ontwikkelen. Ook de mechanische onderdelen, zoals tandwielen en lagers in de turbine, slijten door het continue gebruik.
13. Kunnen de onderdelen na de levensduur gerecycled worden?
Jazeker, de meeste onderdelen van de windturbine kunnen worden gerecycled, wat de impact op het milieu vermindert. Door nieuwe technieken kan glasvezel bijvoorbeeld teruggewonnen worden om opnieuw te gebruiken.
14. Kunnen vogels de wieken ontwijken?
Veel mensen vinden windmolens zielig voor vogels. Ze zijn bang dat ze tegen de wieken aan vliegen. Maar volgens recent onderzoek zijn die zorgen onterecht. Na analyse van 10.000 video-opnames bleek dat geen één vogel zich te pletter vloog, maar dat ze hun vliegroute gewoon aanpassen.
15. Kan ik thuis ook een windmolen installeren?
Dat kan. Een kleine windmolen voor thuis is op papier een mooie aanvulling op zonnepanelen. Wanneer de zon niet schijnt, waait het namelijk meestal harder. Wel is lang niet elk huis geschikt en is het rendement (nog) niet erg hoog in Nederland. Daardoor is de terugverdientijd lang.
Haal windenergie in huis!
Vandebron verkoopt alleen groene stroom van Nederlandse bodem. Dat doen we voor het grootste deel met windenergie. Sluit je bij ons aan en help mee om het aandeel groene stroom in Nederland te vergroten!
Geschreven door Stefan van de Wetering
Stefan is freelance tekstschrijver. Hij woont in een gasloos huis, heeft twaalf zonnepanelen en spaart voor een elektrische auto.