Waarom verwoestijning een groter probleem is dan je denkt

Wat is verwoestijning?

Wanneer vruchtbare grond steeds minder geschikt wordt voor landbouw en bewoning, spreken we van verwoestijning. Ook wel woestijnvorming genoemd. Het gebeurt wanneer de grond uitgeput raakt en de bodem uitdroogt. Uiteindelijk blijft er alleen nog woestijn over. 

Verwoestijning kan veroorzaakt worden door langdurige droogte, overbegrazing, ontbossing, bodemerosie, verontreiniging en verkeerd landgebruik. Klimaatverandering versnelt de boel, doordat het de neerslagpatronen verandert en de temperatuur in een gebied laat stijgen. 

Foto: Earth.org

Komt verwoestijning alleen in warme landen voor?

Langdurige droogte komt natuurlijk vooral in warme landen voor. Maar dat is slechts één van de oorzaken van woestijnvorming. Eigenlijk kan het overal ter wereld plaatsvinden. Een voorbeeld is de Great Plains-regio in de Verenigde Staten, waar verwoestijning plaatsvindt door overbegrazing en verkeerde landbouwpraktijken.

Gevolgen van verwoestijning

Foto’s van woestijnen zien er prachtig uit. Toch moeten we niet willen dat ze verder uitbreiden.

• Minder mogelijkheden voor landbouw: Door verwoestijning wordt landbouw steeds moeilijker.

• Lokale klimaatverandering: Doordat er minder begroeiing is, houdt de grond minder water vast en wordt het warmer. Dit kan leiden tot droogtes en hittegolven.

• Minder biodiversiteit: Groen verdwijnt, dus de dieren die hier afhankelijk van zijn ook. Dit komt de biodiversiteit niet ten goede. 

• Minder CO₂-opslag: Bomen en planten zijn belangrijk voor het opnemen en opslaan van CO₂. Door verwoestijning verdwijnen deze belangrijke opslagplekken, waardoor de uitstoot van broeikasgassen versneld wordt.

• Wind krijgt vrij spel: Zonder begroeiing kan de wind vrij spel krijgen en ontstaan er zandstormen. Dit kan zorgen voor enorme schade aan gebouwen en gewassen en heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van mensen en dieren.

• Klimaatvluchtelingen: Mensen worden genoodzaakt te verhuizen naar gebieden waar nog wel vruchtbare grond is. 

Woestijnvorming neemt toe

Woestijnvorming is een wereldwijd probleem en neemt de laatste jaren alleen maar toe. Op onderstaande kaart is te zien hoe woestijnvorming zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld en wat de toekomst voor ons in petto heeft. Als we zo doorgaan, zal ook Europa een deel van de Afrikaanse woestijn worden.

Bron: Earth.org

Hoe kunnen we woestijnvorming tegengaan?

Ondanks de ernstige gevolgen van verwoestijning, zijn er gelukkig wel oplossingen om woestijnvorming tegen te gaan. Daar zijn wel drastische maatregelen voor nodig.

1. Duurzame landbouw

Moderne landbouwpraktijken putten de grond uit. Minder gebruik van bestrijdingsmiddelen en meer diversiteit van de gewassen die verbouwd worden, houdt de grond gezond. Regeneratieve landbouw gaat nog een stap verder en kan onvruchtbare grond weer herstellen.

2. Herbebossing

Door bomen te planten wordt niet alleen de biodiversiteit verbeterd, maar worden ook waterbronnen en de bodem beschermd tegen erosie. Bomen helpen namelijk om water vast te houden in de grond en voorkomen dat de grond wegspoelt bij hevige regenval. Daarnaast absorberen bomen CO₂, wat bijdraagt aan het tegengaan van klimaatverandering.

3. Klimaatverandering aanpakken

Klimaatverandering zorgt voor een toename in droogte en hitte, wat leidt tot minder groen en meer bodemerosie. Door klimaatverandering te stoppen kunnen we extreme weersomstandigheden verminderen, wat kan helpen bij het voorkomen van woestijnvorming.

Zo kun jij helpen

Ook jij kunt bijdragen aan het tegengaan van woestijnvorming. De beste manier is door lokale initiatieven voor regeneratieve landbouw te steunen, of te investeren in internationale initiatieven zoals de Great Green Wall of de Bonn Challenge. 

Of zoek het wat dichter bij huis en help met herbebossing, bijvoorbeeld door bomen te planten via organisaties zoals Trees For All. Bij Vandebron werken we ook graag met deze partij samen, onder andere voor ons CO2-compensatieproject.

Andere manieren om zelf direct impact te maken, is door geen (of minder) vlees te eten en alleen biologisch geproduceerde voedingsmiddelen te kopen.

Check ‘Kiss The Ground’

Door woestijnvorming tegen te gaan, kunnen we onze mooie planeet behouden en helpen herstellen. Dit artikel werd geïnspireerd door de documentaire 'Kiss The Ground' op Netflix. Als je meer wilt leren over dit onderwerp, raden we je aan deze documentaire zeker eens te bekijken. Laten we samen werken aan een duurzame en gezonde toekomst!