9 februari 2017

Sjoemelstroom: wat is dat?

Het is een prachtig woord; het bekt lekker, allitereert mooi en maakt meteen duidelijk dat het goed fout zit: sjoemelstroom. Maar wat is het precies?

Van alle elektriciteit die in Nederland wordt geproduceerd is 33 procent groen. Terwijl 78 procent van de Nederlandse huishoudens groene energie koopt, of in ieder geval denkt te kopen. Een simpele rekensom leert ons: dat kan niet. De vraag is veel groter dan het aanbod.

Gelukkig hebben de grote energiebedrijven daar een oplossing voor bedacht. In andere landen, voornamelijk Scandinavische, produceren ze namelijk veel meer groene energie. Daarom kopen deze bedrijven het tekort aan groene stroom bijvoorbeeld in Noorwegen. Of IJsland, waar alleen maar groene energie wordt geproduceerd. Hartstikke makkelijk.

Het is zelfs nog makkelijker: om onze eigen grijze stroom te vergroenen, hoeft er niet eens letterlijk een kabel naar Noorwegen te liggen. Een Garantie van Oorsprong (GvO) is genoeg om te bewijzen dat je stroom groen is.

Wat is precies een Garantie van Oorsprong?

Aan fysieke stroom kun je niet zien hoe en waar het is geproduceerd, daarom krijgt iedere energieproducent per megawattuur geproduceerde groene stroom een GvO. Deze GvO’s kunnen worden verhandeld, ook internationaal. Omdat in landen als Noorwegen en IJsland alle stroom groen is, vraagt niemand naar GvO’s en kunnen deze worden verkocht, bijvoorbeeld aan Nederlandse energiemaatschappijen.

Sjoemelstroom

De GvO’s maken grijze stroom groen, zonder dat een energiemaatschappij er ook maar een kilowattuur aan groene stroom voor op hoeft te wekken. Op deze manier is de Noorse of IJslandse groene energie ineens officieel niet meer groen, omdat onze grijze Nederlandse stroom het groen heeft “overgenomen”. En deze groen geverfde grijze stroom noemen we sjoemelstroom.

Maar waarom is dit precies een probleem?

We importeren wel meer dingen uit Scandinavië. Goeie dramaseries bijvoorbeeld. Hippe kleren. En goedkope meubels. Waarom geen groene verf voor onze energie?

Laten we het eens vergelijken met het eten van vlees. Inmiddels zijn we het er over eens dat het beter voor het klimaat is als we met zijn allen wat minder vlees eten. Stel dat ik daarom besluit twee dagen per week vegetarisch te gaan eten. Maar in plaats van dit echt te doen, koop ik van mijn collega Jaap (die helemaal geen vlees eet) twee vlees-vrije dagen. Jaap heeft dan iets meer geld om uit te geven aan tofu, ik kan met een gerust geweten aan mijn karbonade beginnen, maar er wordt geen hap minder vlees gegeten.

Bij sjoemelstroom gaat het zelfs een stapje verder. In dat model koop ik als bewuste burger mijn vegaburger met het idee dat ik goed bezig ben, terwijl ik in werkelijkheid een doodnormale hamburger heb gekocht. Die hamburger wordt aan mij als zijnde vegetarisch verkocht, doordat de hamburgerfabriek vega-certificaten heeft gekocht van een sojaboer. Daar is natuurlijk niets vegetarisch aan. En de wereld schiet er ook helemaal niets mee op.

Voor energiemaatschappijen is het veel makkelijker om GvO’s te kopen, dan om zelf groene energie te produceren. Het is ook veel goedkoper. Omdat de prijzen zo laag liggen, zijn GvO’s dan ook geen investering in groene energie. En ook al zou het wel een investering zijn: een land als Noorwegen is al heel groen, die heeft ons geld niet nodig om groene energie verder te ontwikkelen. Nederland wel. Dus terwijl je denkt groene stroom te kopen en de wereld te verbeteren, verandert er in werkelijkheid helemaal niets.

En nu?

Gelukkig is er wel echte groene stroom in Nederland. Met de groene stroom checker van Hier kun je controleren of jij écht groene stroom koopt. Zodat je zeker weet dat je geld naar een lokale, groene energieproducent gaat en er weer verder geïnvesteerd kan worden. Dan kan heel Nederland straks rustig, op een Scandinavische bank, in een Scandinavische spijkerbroek, kijken naar een Scandinavische serie op een tv, die aanstaat dankzij groene Nederlandse energie. En hoe Vandebron het anders aanpakt? Dat lees je hier

Geschreven door Renée Kapitein

Renee is voormalig copywriter bij Vandebron.

Deel dit artikel
Tags
KennisbankSjoemelstroom