Vandebron biedt naast zonne- en windenergie ook bio-energie aan. Een vorm van groene energie die nogal eens in twijfel wordt getrokken. Toegegeven, het is niet bepaald duurzaam om bomen uit een oerwoud in Zuid-Amerika te kappen en ze vervolgens hier op te stoken, enkel omdat men een groen label op hun energie wil plakken.

Maar wist je dat er ook duurzame vormen van bio-energie bestaan in ons land? Een voorbeeld daarvan zijn onze producenten Monique en Servaes, met hun Bio-energiecentrale in Sittard. We vroegen Monique het hemd van het lijf over de energieproductie en haar mening over de discussie rondom bio-energie.

Monique, kun je misschien een korte introductie over jezelf geven?

In 1996 heb ik samen met mijn zus het hoveniersbedrijf van mijn ouders overgenomen. Wij hadden allebei geen hoveniers-achtergrond en kwamen al snel tot de conclusie dat we of heel veel mensen moesten aannemen, of we een nichemarkt moesten gaan opzoeken. Dat laatste hebben we gedaan, mede door de gemeente Sittard-Geleen. Zij kwam met de vraag of we konden nagaan hoeveel groenafval er was en wat we daarmee konden doen. Dit hebben we onderzocht en het bleek dat er voldoende groenafval was voor een biomassacentrale. 

Het bedrijfsplan werd goedgekeurd, maar we waren wel op onszelf aangewezen om de biomassacentrale te gaan bouwen. Gelukkig heb ik een achtergrond als werktuigbouwkundige en is Servaes technische natuurkundige en elektrotechneut. Dus uiteindelijk paste het opbouwen van een biomassacentrale beter bij ons dan het uitbreiden van de hoveniers-activiteiten. 

Hebben jullie bewust voor een regionaal product gekozen?

Bij de ontwikkeling van de centrale hadden we wel al meteen het idee om een regionaal georganiseerd bedrijf op te zetten. We willen de biomassa op een duurzame manier verkrijgen, niet van kilometers ver importeren. Het moet dus laagwaardige biomassa zijn wat vrijkomt bij het onderhoud van tuinen en plantsoenen in de regio Sittard-Geleen. 

Het regionale is ook nu nog steeds onze insteek. Daarom hebben we denk ik ook geen problemen met milieuorganisaties. Als je namelijk niks doet met deze afvalstromen, dan vergaat het op natuurlijke wijze waar bij het rottingsproces CO₂ en methaan vrijkomen. De compost die hieruit ontstaat is een goede meststof om de bodem te verrijken. Zeker als je het laat liggen op dezelfde plek als waar het gegroeid heeft. Zo creëer je een ecologische cirkel. Maar het probleem is juist dat het afval wordt verzameld bij composteringsinstellingen. Vanuit daar wordt het verspreid over gebieden die - in Nederland - vaak al overbemest zijn. In dat geval is het groenafval slechter voor het milieu dan wanneer je het gebruikt voor energieproductie. 

Hoe wordt de energie precies opgewekt?

Binnen tien dagen na het snoeien wordt het groenafval doorgezet naar de centrale. Daar wordt het vermalen en gaat het direct het verbrandingsproces in. Het groenafval wordt de oven ingeblazen, waardoor er een natuurlijke verspreiding van de kleinere en grovere delen ontstaat. 

De verbranding vindt zo duurzaam mogelijk plaats. Zo ligt de hoogste temperatuur op het verbrandingsrooster rond de 600/650℃. Bij deze temperaturen komt de methaan vrij, waardoor er extra warmte ontstaat en de temperatuur door deze naverbranding in de uitbrandzone naar zo’n 1000℃ stijgt. Omdat we niet zo heet verbranden, wordt de stikstof in de lucht niet of nauwelijks omgezet in (thermische) NOx. De stikstofoxiden die we uitstoten ontstaan door de verbinding van zuurstof en stikstof die in het materiaal zit. Op deze manier is het eigenlijk de meest duurzame en zinvolle productie voor dit groenafval. 

Natuurlijk komt er ook wat CO₂ vrij tijdens het verbrandingsproces. Maar dit is CO₂ die voor een, twee of drie jaar was opgeslagen in het groenafval. Het komt dus niet uit bossen die 100 jaar oud zijn. Daarnaast is het product regionaal, dat is heel belangrijk voor ons. Ook is het onwijs laagwaardig materiaal: je kunt er geen papier, meubels of bijvoorbeeld een bouwhut van maken. Daar is het allemaal niet geschikt voor. De enige andere mogelijkheid is composteren, waarbij dus methaan vrijkomt dat nog veel slechter voor het milieu is dan CO₂. 

Wat vind je van de hele discussie rondom biomassa?

Onze biomassacentrale is anders dan de centrales die vaak in discussies terugkomen. Als je bijvoorbeeld een centrale hebt die enkel op houtblokjes draait, dan moeten die houtblokjes uit een bos worden gehaald. Vaak uit natuur- en oerbossen. In dat geval heeft het niets meer met duurzaamheid te maken. Vervolgens wordt het hout over de hele wereld getransporteerd. Die acties vallen niet uit te leggen. Bovendien kun je het kappen van bossen die honderden jaren gegroeid hebben ook geen korte cyclus meer noemen. Begrijpelijk is wel dat het in de discussie rondom biomassa lastig is om de nuance aan te brengen. Onze centrale is maar heel klein. Grote installaties zoals kolencentrales stoken soms bij met biomassa. Daar kun je inderdaad vraagtekens bij plaatsen. 

Gelukkig hebben we weinig last van de discussies. Mensen die zich echt verdiepen in onze centrale en ons proces, zien dat het er bij ons anders aan toegaat. Daarnaast zijn we heel open over onze centrale. Iedereen is welkom om te komen kijken. We proberen te laten zien dat op dit moment energiewinning de beste mogelijkheid is voor het groenafval. Onze biomassacentrale is uniek door de manier waarop wij onze verbranding voeden. Traditionele stookovens kunnen alleen met grovere massa werken en hebben dus ook grover hout nodig. Maar van een gesnoeid takje kun je geen blokje maken. En het takje bevat ook hout, wat wij met onze oven wel kunnen verbranden. 

Wat zijn jullie toekomstplannen voor de centrale?

Op dit moment zijn we aan het onderzoeken of we in de toekomst mogelijk groene waterstof kunnen produceren. Er ontstaat steeds meer onbalans tussen de groene energieopwek. Met onze centrale kunnen we op- en afschalen. Handig als er bijvoorbeeld een overschot aan groene energie ontstaat op het net. Dan kunnen wij afschalen. Als we waterstof maken, kunnen we vervolgens de energie daarin opslaan. Het zou mooi zijn als we op die manier nog beter van groene energie kunnen profiteren.

Ben je enthousiast geworden van het verhaal van Monique? Er zijn nog een paar plekjes vrij! Meld je snel aan voor energie van Bio-energiecentrale Sittard.