Het Financieele Dagblad kopte vandaag met ‘Stroomprijzen zijn veel te schimmig’ en schreef daarin: ‘Wie wil weten wat hij bij een bedrijf kwijt is aan stroom, komt daar amper achter.’ De Autoriteit Consument & Markt concludeerde eerder al dat drie op de vier Nederlanders de informatie van energieleveranciers onduidelijk of onbegrijpelijk vinden waardoor ze, ondanks de intentie, niet overstappen.

Biertenders en barbecues

Creativiteit is een te prijzen vaardigheid, behalve als het wordt gebruikt om te misleiden. Energiebedrijven lokken klanten op allerlei manieren: welkomstpremies, lage kWh-tarieven, gratis iPads, cadeaubonnen en zelfs biertenders en barbecues worden meegegeven. Veel consumenten weten niet dat ze alsnog zelf voor deze cadeautjes betalen.

Niet alleen de prijs van energie is vaak onduidelijk, ook de herkomst. De groene stroom van veel leveranciers niet echt groen is. Hoewel 63% van de huishoudens in Nederland een contract voor groene stroom heeft, wordt slechts 10,1% van onze elektriciteit duurzaam opgewekt.

Geen baat bij energietransitie

Grote energiebedrijven met gas- en kolencentrales hebben geen baat bij een overgang naar duurzame energie, aangezien hun centrales nog afbetaald moeten worden. Door grijze stroom administratief te vergroenen en als groen te verkopen houden ze een transitie tegen: vorig jaar liep het aandeel hernieuwbare elektriciteit zelfs terug met 0,4%.

Paul van Selms, directeur van energieleverancier United Consumers: ‘Als energiebedrijf moet je schimmig blijven. Anders kan iedereen zien waar je winst zit.’

Het Financieele Dagblad ging verder: ‘Daarnaast stunten bedrijven vaak met eenmalige kortingen op de energierekeningen. Hierdoor is een klant in het eerste jaar nog goedkoop uit, maar stijgen de kosten daarna hard.’

Hogere prijzen in het modelcontract

Om die laatste uitspraak inzichtelijk te maken hebben we de verschillen hieronder op een rij gezet, en de actietarieven op vergelijkingssites vergeleken we met de prijzen die de consument in het opvolgende jaar gaat betalen als hij of zij geen actie onderneemt. Wat blijkt: iedere energieleverancier hanteert hogere prijzen in het zogenoemde ‘modelcontract’. Het grootste verschil ontstaat bij Nuon: € 297. Dat moeten klanten dus het tweede jaar extra betalen voor hetzelfde verbruik.

Volgens Jeroen Barten van GfK is dit normaal en is het bedrijfsmodel van veel leveranciers erop ingericht dat een deel van de klanten toch wel blijft zitten.

Mogelijkheden van de energietransitie

Angst lijkt te heersen bij de gevestigde orde, terwijl de veranderende energiemarkt juist mogelijkheden biedt om het beter te doen. Laat consumenten maar zien waar je winst zit. Laat maar zien waar en hoe energie wordt opgewekt. Neem ze mee in het proces. Als dat verborgen moet blijven, is er misschien iets mis met de bedrijfsvoering?

Een transitie naar duurzame energie kan alleen massaal worden omarmd als er duidelijkheid is over herkomst én prijs. Dat zouden principes moeten zijn, die zich vertalen in eerlijke handel, of nog beter: eerlijke dienstverlening.

Wij geloven dat het anders kan. Jij ook?